Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?
Kapıyı kilitleyip kilitlemediğinizi hiç takıntılı bir şekilde düşündünüz mü? Ya da ocak, ütü gibi eşyaları tekrar tekrar kontrol edip, tekrar kontrol etmekle meşgul müsünüz? Bu takıntılı düşünceleri ve kompulsif davranışları durdurma konusunda hiçbir kontrolünüz yok mu? O zaman obsesif kompulsif bozukluktan muzdarip olabilirsiniz.
Obsesyonlar, kişinin zihninde baskın olan inanış, fikir ve tekrar eden düşüncelerdir. Kişi durumun mantık dışı olduğunu bilse de bu düşüncelere direnmeye çalışsa da başarılı olamaz. Kompulsiyonlar, takıntılı bir düşünceye karşı korunma amacıyla yineleyici davranış ve düşüncelerdir. OKB belirtileri genellikle yavaş ortaya çıkar ve zamanla yoğunlaşır, ancak bir aniden ortaya çıkan semptomlarda olabiliyor.
En çok karşılaşılan bulaşma, mikrop korkusudur. Bu durum da aşırı titizliğe neden olmaktadır. OKB günlük yaşamı yavaşlatarak, zorlaştırır. Bu rahatsızlığı sınıflandırmakta ki en önemli kriter hastanın içgörü derecesidir. Zayıf bir içgörü kötü prognozun varlığını gösterir. Obsesif Kompulsif bozukluklar klinik açıdan önemlidir çünkü kroniktir ve kişiyi zayıf düşürüp, aile içi sorunlar açısından riske neden olur. Başka zihinsel bozukluklarda görülebilir. Beden dismorfik bozukluk, Somatizasyon, Psikotik bozukluklar, Anoreksiye ve Bulimia Nevroza bir noktada obsesiftir ayrıca kişiler kumar, seks, alkol gibi pek çok aktiviteyi obsesyon derecesinde yapabilir.
Görülme oranı erkeklerde ve kadınlarda eşittir. Ergenlikte ve genç yetişkinlikte ortaya çıkar ve tikler eş tanı olarak eşlik edebilir. Yüksek sosyoekonomik düzey ve zekaya sahip insanlarda daha fazla görülür ve genel nüfusta %2 kadardır. OKB’ li hastaların % 10-25’i davranışlarının farkında değildir ve üçte ikisi majör depresyon yaşar, tahmini olarak %15 ’i intihar girişiminde bulunmaktadır.
OLABİLECEK BELİRTİLER
- Kir veya kirlenme korkusu
- Eşyaların sipariş edilmesine, simetrik veya renk kodlu olmasına ihtiyaç duymak
- Cinsel niyetler, saldırganlık veya dini konuları içerebilecek istenmeyen düşünceler
- Kendilerine veya başkalarına zarar vermeye yönelik korkunç veya saldırgan düşünceler
- Kişinin algısı ve hafızası ile ilgili şüpheler
OBSESYON TÜRLERİ
- Zarar verme veya hata yapma
-Şanssızlık getireceğine inanılan, sonucunda felaket olabilecek sayılar ve kelimeler
-Felaketlerden kendini sorumlu tutmak
-Başkasına zarar verirsem düşüncesi gibi endişe ve kaygılar.
- Şiddet ve saldırganlık
-Şiddet imgeleri
-İncitmek istenmeyen birine karşı söylemler, hakaret, küfür gibi sözler
-Saldırganca davranış sergileme ile ilgili istenmeyen düşünceler ve korkular
- Bulaşma
-Kan, idrar, tükürük, kir gibi mikropların bulaşması
-Kimyasal ürünler veya ilaçlar ile ilgili kaygılar
-Belirli mekanlara karşı endişe hissi.
- Simetri ve düzen
-Bir şeylerin doğru şekilde düzenlenmediği düşüncesi
-Sıralama
-Tek veya çift sayıların düzenli olması ile ilgili yoğun kaygı.
- Din ve ahlak
-Günah işleyip, işlenilmediği, tövbe edip edilmediği gibi dini ritüellerin doğru yapılıp yapılmadığına dair düşünceler.
-Dine karşı kendini adamada, ruhani yaşamın ve hayatın diğer alanlarında gündelik yaşamı bozuyorsa
-Kutsal görülen eşya veya ritüellere karşı saygısızlık yapma düşüncesi
-İnanılan dine karşı küfürlü konuşma düşünceleri gibi endişeler, kaygılar
- Cinsellik
-Yasak ya da tabu olan cinsel konular ile ilgili yoğun korku
-Cinsel yönelim, tercihler ile ilgili istenmeyen düşünce, imge, dürtüler
- Diğer Obsesyonlar
– OKB dışında başka bir bozukluğa sahip olunma durumu
