Panik Atak

Beklenmedik anlarda ani ve şiddetli bir korku dalgası ile karakterizedir. Bu ataklar sırasında yoğun terleme, titreme, nefes darlığı, göğüs ağrısı, boğulma hissi ve ölüm korkusu gibi belirtiler yaşanabilir. Genellikle 10 ila 30 dakika arasında sürer ve kişinin normal yaşamını olumsuz etkileyebilir. Atak geçiren kişiler, genellikle atak sırasında kontrolü kaybettiklerini veya “delirdiklerini” düşünürler. Atak, genellikle aniden başlar ve hızlı bir şekilde zirveye ulaşır. Bu durum, kişide ani ve yoğun bir korku veya rahatsızlık hissine yol açar.

Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, uzun süreli stres, madde bağımlılığı, bazı ilaçların yan etkileri ve bazı sağlık sorunları tetikleyici olabilir. Özellikle kadınlarda daha sık görülür ve genellikle 20’li yaşlarda başlar. Yetişkinlerin %30’u hayatlarında en az bir kez atak geçirmiştir. Bazı insanlar haftalık ataklar yaşarken, diğerleri aylarca atak geçirmeyebilir. Yaşandığı yerler ve durumlar kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Örneğin, bazı insanlar kapalı alanlarda, kalabalık yerlerde veya stresli durumlarda daha sık atak geçirirler.

Panik Atak Belirtileri

Belirtileri geniş bir yelpazede görülebilir ve fiziksel ve duygusal semptomları içerir. İşte panik atakların en yaygın belirtileri:

Çarpıntı veya kalp atışında hızlanma: Atak sırasında kalp atışları hızlanabilir ve çarpıntı hissi oluşabilir.
Ani, korku verici endişe hissi: Ani ve yoğun bir korku veya endişe dalgası yaşanabilir.
Anormal terleme: Atak sırasında aşırı terleme görülebilir.
Titreme: Vücutta titreme veya sarsılma hissi olabilir.
Nefes darlığı veya boğulma hissi: Atak sırasında nefes almak zorlaşabilir ve boğulma hissi yaşanabilir.
Göğüs ağrısı veya rahatsızlığı: Göğüste ağrı veya rahatsızlık hissi olabilir.
Mide bulantısı veya karın ağrısı: Atak sırasında mide bulantısı veya karın ağrısı yaşanabilir.
Baş dönmesi veya baygınlık: Baş dönmesi, sersemlik hissi veya bayılma hissi olabilir.
Uyuşma veya karıncalanma hissi: Eller, ayaklar veya vücudun diğer bölgelerinde uyuşma veya karıncalanma hissi olabilir.
Derealizasyon (gerçek dışılık duyguları): Çevredeki her şeyin gerçek dışı olduğu hissi yaşanabilir.
Duyarsızlaşma (kendinden kopmuş hissetme): Kişi kendini gerçek dışı veya çevresinden kopmuş hissedebilir.
İrrasyonel korkular: Atak sırasında irrasyonel ve yoğun korkular yaşanabilir.
Kontrolü kaybetme veya “delirme” korkusu: Kişi kontrolünü kaybettiğini veya delirdiğini düşünebilir.
Ölüm korkusu: Atak sırasında kişi öleceğini düşünebilir.

Panik Atak Geçirilmesinin Olası Nedenleri

Atakların nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, birçok faktörün bir araya gelmesiyle tetiklenebilir. İşte panik atakların olası nedenleri:

Uzun süreli ve büyük stresli durumlar: İş stresi, ilişki problemleri, travmatik olaylar gibi faktörler atakları tetikleyebilir.
Genetik yatkınlık: Ailede bu veya diğer anksiyete bozuklukları geçmişi olan kişilerde risk daha yüksektir.
Madde bağımlılığı: Alkol, uyuşturucu ve kafein gibi maddelerin aşırı kullanımı atakları tetikleyebilir.
Bazı ilaç türlerinin yan etkileri (nadiren): Bazı ilaçlar, yan etki olarak atakları tetikleyebilir.
Kafein ve alkol kullanımı: Aşırı kafein ve alkol tüketimi, panik atak riskini artırabilir.
Tiroid problemleri: Tiroid bezinin aşırı veya yetersiz çalışması panik atakları tetikleyebilir.
Hipoglisemi: Kan şekeri düşüklüğü de panik atakları tetikleyebilir.

Panik Atakların Tedavisi

Ataklar tedavi edilebilir ve semptomlar kontrol altına alınabilir. Belirtileri, kalp krizi gibi diğer ciddi sağlık sorunlarının belirtilerine benzeyebilir, bu nedenle panik atak yaşadığınızı düşünüyorsanız, bir sağlık uzmanıyla görüşmeniz önemlidir. Panik atak tedavisinde bilişsel davranışçı terapi (BDT), ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemler kullanılabilir.

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, kişinin düşünce kalıplarını ve davranışlarını değiştirerek ataklarını kontrol altına almasına yardımcı olur. Bu terapi yöntemi, kişinin panik atakları tetikleyen düşünce ve inançlarını tanımlamasına ve değiştirmesine odaklanır.
İlaç Tedavisi: İlaç tedavisi, serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI’lar) ve benzodiazepinler gibi ilaçlarla semptomları hafifletebilir. SSRI’lar, beyindeki serotonin seviyesini artırarak anksiyeteyi azaltır. Benzodiazepinler ise kısa süreli rahatlama sağlar, ancak uzun süreli kullanımı önerilmez.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku ve stres yönetimi teknikleri (örneğin yoga, meditasyon) atakların sıklığını ve şiddetini azaltabilir.

Başa çıkmanın en iyi yollarından biri, bu durumu tetikleyen faktörleri tanımlamak ve bu faktörlerle başa çıkma stratejileri geliştirmektir. Stres yönetimi, gevşeme teknikleri ve sosyal destek, panik atakların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Ayrıca, bilgilenmek ve bu durumu yaşayan diğer insanlarla deneyimlerinizi paylaşmak da faydalı olabilir.

Panik atak yaşadığınızı düşünüyorsanız iletişime geçmek için tıklayın.

Ayrıca panik atak ile ilgili psikiyatri derneğinin yazılarına ulaşmak için tıklayın.