Sürekli Haklı Çıkmaya Çalışan İnsanların Davranışları ve Temel Nedenleri
İnsan ilişkilerinde karşılaşılan en zor durumlardan biri, sürekli haklı çıkmaya çalışan ve haksız yere üste çıkmaya çalışan bireylerle başa çıkmaktır. Bu tür insanlar genellikle bağırarak tartışmaları domine etmeye çalışır ve kendi görüşlerini kabul ettirmek için agresif bir tutum sergilerler. Peki, bu davranışların arkasında hangi psikolojik nedenler yatmaktadır?
Sürekli Haklı Çıkma Davranışının Tanımı
Sürekli haklı çıkmaya çalışan insanlar, tartışmalarda veya gündelik konuşmalarda her zaman kendi görüşlerinin doğru olduğuna inanır ve karşı tarafı haksız çıkarma eğilimindedirler. Bu kişiler genellikle agresif, manipülatif ve kontrolcü olabilirler. Bağırma, tehdit etme veya duygusal şantaj gibi yöntemlerle kendi görüşlerini kabul ettirmeye çalışırlar.
Sürekli Haklı Çıkmaya Çalışan İnsanların Davranışlarının Temel Nedenleri
- Düşük Özsaygı: Sürekli haklı çıkmaya çalışan insanların büyük bir kısmı, derinlerde yatan düşük özsaygı problemi ile mücadele eder. Kendilerini yetersiz veya değersiz hissettikleri için, başkalarının onları kabul etmesi ve onaylaması gerekliliği duyarlar. Bu ihtiyaçlarını karşılamak için sürekli haklı çıkma çabasına girerler.
- Kontrol İhtiyacı: Bu kişiler, hayatlarının kontrolünü ellerinde tutma ihtiyacı hissederler. Kontrolü kaybettiklerinde veya başkalarının onları yönetmeye çalıştığını düşündüklerinde, saldırganlaşabilir ve üste çıkmaya çalışabilirler. Kontrolü elinde tutma çabası, kendilerini güvende hissetme arzularından kaynaklanır.
- Geçmiş Travmalar: Geçmişte yaşanan travmatik deneyimler, bireylerin sürekli savunma halinde olmasına neden olabilir. Örneğin, çocukluk döneminde sürekli eleştirilen veya değersiz hissedilen bireyler, yetişkinlikte kendilerini sürekli savunma ihtiyacı duyabilirler.
- Narsisistik Kişilik Özellikleri: Narsisistik eğilimler, sürekli haklı çıkma davranışının bir diğer önemli nedenidir. Narsisistik bireyler, kendi değerlerini abartılı bir şekilde görür ve başkalarının düşüncelerini ve duygularını önemsemezler. Kendilerini sürekli haklı görme eğilimindedirler. Bu durum, onların her zaman haklı çıkma ve başkalarını haksız çıkarma çabalarını tetikler. Bu tür bireyler kendilerine yöneltilen eleştirileri kabul etmez ve savunmacı bir tutum sergilerler.
- Savunma Mekanizmaları: Bu tür davranışlar, bireylerin psikolojik savunma mekanizmalarının bir parçası olabilir. Sürekli haklı çıkma ve bağırma, bireylerin içsel kaygı ve korkularını bastırma yöntemi olarak kullanılabilir. Kendini sürekli haklı görme ve haksız yere üste çıkma davranışları kişinin bilinçaltındaki kaygı ve stresi yönetmek için kullandığı ”inkar” ve ”projeksiyon” gibi savunma mekanizmalarıyla ilişkilidir. İnkarda, birey kendi sorumluluklarını ve hatalarını kabul etmeyi reddeder. Projeksiyonda ise kendi olumsuz özelliklerini başkalarına yansıtarak kendini rahatlatır.
Bağırma ve Üste Çıkma Davranışları
Bağırma ve üste çıkma davranışları, genellikle bir çatışma veya tartışma sırasında ortaya çıkar. Bu tür davranışların bazı yaygın özellikleri şunlardır:
- Agresif Tutum: Tartışmalar sırasında bağırma, tehdit etme veya fiziksel şiddet kullanma eğiliminde olabilirler.
- Manipülasyon: Duygusal şantaj veya suçluluk duygusu yaratma gibi manipülatif taktikler kullanabilirler.
- Eleştiri ve Aşağılama: Karşı tarafı sürekli eleştirerek veya aşağılayarak, kendilerini üstün hissetmeye çalışırlar.
- Gerçekleri Çarpıtma: Tartışmayı kendi lehlerine çevirmek için gerçekleri çarpıtabilir veya yalan söyleyebilirler.
Bu Davranışlarla Başa Çıkma Stratejileri
Sürekli haklı çıkmaya çalışan ve haksız yere üste çıkmaya çalışan insanlarla başa çıkmak zor olabilir, ancak bazı stratejiler bu durumu yönetmenize yardımcı olabilir:
- Sakin Kalmak: Bağıran veya agresif davranan birine karşı sakin ve soğukkanlı kalmak, durumu kontrol altında tutmanıza yardımcı olabilir. Kendi duygularınızı kontrol ederek, tartışmanın alevlenmesini engelleyebilirsiniz.
- Sınırlar Belirlemek: Kendi sınırlarınızı net bir şekilde belirleyin ve bu sınırları koruyun. Saygısız veya saldırgan davranışlara müsamaha göstermeyin.
- Empati Kurmak: Karşınızdaki kişinin neden böyle davrandığını anlamaya çalışın. Empati kurmak, durumu daha iyi anlamanıza ve daha sağlıklı tepkiler vermenize yardımcı olabilir.
- Kendinize Güvenmek: Kendi değerlerinize ve düşüncelerinize güvenin. Karşı tarafın sizi haksız çıkarmaya çalışması, sizin doğru olduğunuz gerçeğini değiştirmez.
- Profesyonel Yardım Almak: Eğer sürekli haklı çıkma ve bağırma davranışları, ilişkilerinizi ciddi şekilde etkiliyorsa, profesyonel bir terapistten yardım almayı düşünün. Terapistler, bu tür davranışlarla başa çıkmanıza ve sağlıklı iletişim yöntemleri geliştirmenize yardımcı olabilirler.
Sonuç
Sürekli haklı çıkmaya çalışan ve haksız yere üste çıkmaya çalışan insanların davranışları, genellikle derin psikolojik nedenlere dayanır. Düşük özsaygı, kontrol ihtiyacı, geçmiş travmalar, narsisistik kişilik özellikleri ve savunma mekanizmaları bu davranışların temel nedenleri arasında yer alır. Bu tür davranışlarla başa çıkmak zor olabilir, ancak sakin kalmak, sınırlar belirlemek, empati kurmak ve profesyonel yardım almak, bu durumları yönetmenize yardımcı olabilir. Sürekli haklı çıkma çabası, hem bireyler hem de ilişkiler için zararlı olabilir; bu nedenle, bu tür davranışları anlamak ve yönetmek, sağlıklı ve tatmin edici ilişkiler kurmanın anahtarıdır.
Benimle iletişime geçmek için buraya tıklayın.
Bu konu hakkında detaylı bilgiye erişmek için APA web sitesini buradan inceleyebilirsiniz.
- Sürekli haklı çıkma
- Üste çıkma davranışı
- Bağırma nedenleri
- İletişim sorunları
- Psikolojik davranışlar
- Kişilik bozuklukları
- Duygusal kontrol
- Haklı olma çabası
- Savunma mekanizmaları
- Öfke yönetimi